سندیکا در شرایط تحریم از بابت اتکایی نگرانی‌هایی دارد و افزایش منابع دولت در صندوق ویژه تحریم را ضروری می داند. سید محمد علیپور، دبیرکل سندیکای بیمه گران در گفت و گو با راز پول به مشکلات فعلی صنعت بیمه اشاره کرد.
رازپول - مشکلات امروز صنعت بیمه را ناشی از چه مواردی می‌دانید ؟
از سال 1381 بخش خصوصی وارد صنعت بیمه شد از آن زمان تاکنون به لحاظ سازوکاردولت، قانون و حاکمیت تفاوتی نکرده و صنعت با همان سازوکار اداره می‌شود. دولت باید یکبار صنعت بیمه را بازبینی و ارزیابی مجدد کرده و جایگاه آن را در اقتصاد کشور تبیین کند و صنعت بیمه در ساختار جدید هم بازبینی شود . بر اساس این ارزیابی مجدد مقررات و ضوابط تغییر کند. نقش بیمه مرکزی نیز باید مورد بازنگری قرار گیرد. سرمایه‌گذاران و سهام‌داران این بخش نیز باید مورد بازنگری و بازبینی قرار گیرد و براساس ساختار جدید مقررات بازنگری شود و ماموریت‌های جدید برای بیمه ایران و مرکزی تعریف شود.
رازپول - فرآیند سختی است؟
بازنگری سخت نیست. سازوکار دولت همچنان همان سازوکار موجود در زمان 4 شرکت دولتی است اما به چه دلیل خصوصی سازی شد؟ فقط مردم سهام خریداری کنند؟ یا سازمان‌ها و بانک‌ها به عرصه سهام داری وارد شوند؟ در شرایط فعلی خود بیمه گری داریم یا خیر؟ سوالات باید جمع‌بندی شود وماموریت صنعت بیمه با حضور بازیگران جدید بازتعریف شود .
در شرایط فعلی محدودیت سهام‌داری برای سرمایه‌گذاران وجود دارد اما آیا رعایت می‌شود؟ قوانین به تناسب اصلاح شود.
تعرفه از صنعت بیمه حذف شد اما یکی از بلاتکلیفی‌های امروز نقش نهاد نظارتی است که نظارت دستگاه ناظر بر اساس نظام تعرفه‌ای است یا غیرتعرفه‌ای.
رازپول - به نظر شما خصوصی سازی تجربه موفقی نبود؟
فرآیند غیرقابل اجتنابی بود که می‌توانست بهتر اجرا شود.
رازپول - به دلیل همین عملکرد است که امروز بحث ادغام برخی شرکت‌ها امروز مطرح است؟
بله - ادغام نیز یکی از فرآیندهایی است که به شرط پیاده‌سازی اصولی مفید خواهد بود و لزوما در شرایط دارای اشکال پیاده سازی نمی‌شود.
رازپول - اشکال را در کجا می بینید.
خصوصی سازی ما واقعی نبود و به تناسب تعداد شرکت‌ها نیروی فنی ماهر تربیت نشده بود البته به مرور زمان نیروهایی تربیت شده‌اند اما در زمان اجرا به این موضوع توجه نشد.
بحث دیگر ورود سهام دارانی است که چندان خصوصی به حساب نمی‌آیند و بعضا برخی سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی وابسته به مسئله سهام‌داری شرکت‌های بیمه نفوذ کرده‌اند.
شرکت خصوصی برای تعیین مدیر به آیتم‌های تخصصی و حرفه‌ای توجه بسیار دارد اما مدیران منتسب در شرکت ها و سازمان‌های غیرخصوصی بعضا با رابطه نسبت به انتخاب نمایندگان خود در هیات مدیره شرکت‌های بیمه اقدام می‌کنند که از این قبیل افراد در صنعت بیمه زیاد داریم و افرادی که با این شرایط وارد صنعت می‌شوند بعد از دوسال توهم مهارت خواهند داشت در حالی که بیمه دارای پیچیدگی‌های متعددی از علوم آمار، اقتصاد، حقوق و بیمه است.
رازپول - یعنی آیین نامه 90 نتوانست مانع ورود افراد غیرحرفه‌ای به صنعت بیمه شود؟
فارغ از آیین نامه نتیجه این امر در اقدامات برخی از شرکت‌های بیمه به وضوح قابل مشاهده است. شاید یکی از بازیگرانی که در این عرصه به درستی حرکت نکرده دولت است. باید به این موارد التزام داشت تا بیمه مورد اعتماد جامعه قرار گیرد.
رازپول – صنعت بیمه به لحاظ پیاده سازی مباحث «ای‌تی» دچار ضعف است و اغلب شرکت‌ها به یک تامین کننده وابسته‌اند. به نظر شما انحصار موجود و غیررقابتی در فضای «ای‌تی» چه آسیب هایی را به صنعت وارد می‌کند؟
انحصار فعلی خواستگاه تامین کننده موجود نیست، این شرکت محصولی دارد که در صنعت بیمه خواهان دارد .در کنار این شرکت رقبای موجود نیز حرکت خاصی نداشته اند تا تمرکز ایجاد نشود. از سوی دیگر بازده سرمایه‌گذاری صنعت بیمه مانند گذشته نیست و اگر شرکت‌ها بخواهند برای افزایش سرمایه از طریق پذیره‌نویسی‌عام عمل کنند، تقاضای چندانی وجود ندارد. در بورس در گروه بانک‌ها و بیمه‌ها انگیزه‌ها حول محور موجودی ارزی این شرکت‌ها می‌چرخد و به عنوان یک کسب‌وکار رغبتی در این بخش دیده نمی‌شود. اگر رونق حاکم باشد شرکت‌های «ای‌تی» نیز به سمت توسعه حرکت می‌کردند . از سوی دیگر نبود ارتباط با فضای بین المللی سبب عدم توجه کامل شرکت‌ها به بحث «ای‌تی» شده است .
برای مبادله ریسک در سطح بین‌المللی باید به سیستم‌های بازیگران این عرصه وصل شد. بنابراین شرکت‌های بیمه برای اتصال به شبکه بین‌المللی اجبار خواهند داشت و سیستم‌ها را باید بروز نگهداری کنند که در سایه نبود چنین ارتباطی نیازی نیز احساس نمی‌شود.
صنعت بیمه تابعی از اقتصاد است و گسترش ارتباطات در عرصه کلان تاثیر مستقیم در رونق شرکت‌ها خواهد داشت. شرکت‌های کوچک توانایی ورود به این عرصه را ندارند و بیمه مرکزی با تقویت کارساز شرکت‌های صاحب دانش می‌تواند بیش از یک شرکت را در این زمینه پرورش دهد. مسلما از حاصل این رقابت شرکت‌های بیمه بهره مند خواهند شد ونهایتا سیستم و خدمات بهتری را دریافت خواهند کرد.
رازپول – در بحث سرمایه گذاری مشترک سندیکا چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟ و آیا سندیکا چنین ماموریتی را برای خود تعریف می‌کند.
از گذشته چندین بار این موضوع مطرح شده است و چندین بار تجربه حرکت مشترک ناموفق دربخش «ای‌تی» در صنعت دیده شده است.
سندیکا به این نتیجه رسیده است که رغبتی برای همکاری مشترک بین شرکت‌ها وجود ندارد و این موضوع در همکاری‌های اخیر در بخش بیمه‌های درمان نیز احساس شد. چنین سازوکاری جزء وظایف بیمه مرکزی نیست اما با توجه به خلاء موجود با حمایت و هدایت برخی شرکت‌ها نهاد ناظر می‌تواند تحرک ایجاد کند.فعال بازار «ای‌تی» باید بیش از یک شرکت باشد و سندیکا امکان سرمایه گذاری مشترک و یا مستقیم در این زمینه را ندارد اما از این حرکت‌ها استقبال می‌کند.
رازپول - سندیکا محل همگرایی و رایزنی و تبادل آراء است . چرا سندیکا با توجه به نقش محوری‌اش نتوانسته این همگرایی را در سال‌های اخیر ایجاد کند؟
شرکت‌ها در مسیر سرمایه گذاری نیستند و این موضوع ارتباطی به سندیکا ندارد. به طور مثال شرکتی وابسته به یک بانک که تامین کننده نیازهای «ای‌تی» یک شرکت بیمه نیز هست وجود دارد اما بیمه‌ها خدمات مورد نیاز خود را از آن دریافت نمی‌کنند چراکه نگرانی‌هایی از بابت امنیت اطلاعات دارند.
هر اقدامی باوجود یک نیاز صورت می گیرد.
رازپول – بنابراین معتقدید که «ای‌تی» در شرکت‌ها به مرحله نیاز جدی نرسیده است ؟
اگر شرکت‌ها پشت سدی از مشکلات باشند وظیفه مدیر ایجاب می‌کند به هر ترتیبی از پشت این سد عبور کند.احساس نیاز باعث شد برخی از شرکت ها در زمینه خرید نرم افزار حتی از خارج از کشور اقدام کنند و این تنها به دلیل انگیزه و نیاز در این بخش بود. اگر بیمه مرکزی در این زمینه لیدر شود شرکت‌ها پشت سر او حرکت می‌کنند .
رازپول – سنهاب چقدر توانست به صنعت بیمه کمک کند؟
سنهاب سیستم مطلوب و خوبی است.
رازپول – برای چه بخشی ؟نظارت یا دنبال کنندگان؟
هردو.
رازپول – سنهاب چه خدماتی می تواند ارائه کند؟
یکی از مسائل روز دنیا داده های اطلاعاتی است ( BIG DATA). اطلاعات ذی قیمیتی در سامانه سنهاب جمع‌آوری شده و بیمه مرکزی باید داده کاوی را در زمینه محاسبات نرخ، بازاریابی و ارتقا خدمات آغاز کند و این یکی از بهترین نتایج پیاده‌سازی این سامانه است.
رازپول –بیمه مرکزی با توجه به انباشت این اطلاعات به مرکز داده کاوی نیاز دارد؟
بله باید به این زمینه ورود کند. داده‌کاوی کمک می‌کند که همراه با استخراج برخی نتایج نیاز به جمع‌آوری اطلاعات در مواردی دیگر نیز احساس شود تا (BIG DATA) موجود کامل‌تر شود.
رازپول – سنهاب برای شرکت‌ها زمانی مفید است که این اطلاعات تحلیل شود؟
خیر سنهاب به شفاف‌سازی اطلاعات مالی شرکت‌های بیمه و بیمه مرکزی به عنوان یک شریک کمک کرده است.
رازپول – به افزایش خسارت‌‌های درمان و جلسات در این مورد اشاره کردید . چه نتیجه‌ای حاصل شد؟
نگرانی برای بیمه درمان به دلیل افزایش خسارت‌ها در سال‌های اخیر افزایش یافته است.جلساتی در کارگروه سندیکا ترتیب داده شد و در مکاتبات با بیمه مرکزی پیشنهادی ارائه شد.
رازپول – چه پیشنهادی ارائه دادید؟
جلوگیری از رقابت‌های غیرفنی و افزایش کنترل و نظارت بر مراکز ارائه کننده خدمات درمانی از طریق کل صنعت،اصلاح آیین نامه 74 و اصلاح سازوکارهای این آیین نامه از جمله این پیشنهادات بود.
رویکرد وزارت بهداشت ضریب خسارت بیمه‌های درمان را افزایش داده است و رویکرد این وزارت‌خانه در حل مشکلات مبتنی بر حمایت از بیمارستان‌ها و پزشکان است که این رویکرد مشکلات را در بیمه‌های بازرگانی افزایش داده است.
تغییر تعرفه‌های درمانی و خدمات در سال‌های اخیر به افزایش مشکلات مردم با بیمه‌های درمان تکمیلی دامن زده است.همچنین حذف برخی از خدمات از بیمه‌های پایه و اضافه شدن آن به بخش درمان تکمیلی نیز چالش را بیشتر کرده است.
سیاست گذاری‌های دولت باید مسئولیت‌های درمان پایه و تکمیلی را روشن کند. روال فعلی کشور به سمت کاهش مسئولیت بیمه‌های پایه و افزایش گستره بیمه‌های درمان تکمیلی پیش می‌رود که صحیح نیست.
رازپول – برخی از صندلی‌های سندیکا به جوانان اختصاص پیدا کرده است. آیا مدیران عامل جوان توانسته اند نگرش جدیدی را در سندیکا ایجاد کنند و حضور آنها در جلسات سبب تحول شده است ؟
قانون‌گرایی به جوانی و پیری ارتباطی ندارد. در سندیکا نیز وضع به همین منوال است . این انتقاد به لایحه بازنشستگی و منع به کارگیری بازنشستگان نیز وارد است. برای فعالیت ها باید به پیش‌نیازها، توانایی‌های عملی ،تجربیات و ... توجه کرد. برخی فعالیت ها به تجربه و برخی فعالیت ها به نیروی جوانی نیاز دارد و طرح چنین موضوعاتی نتیجه عدم توجه به کار است.
رازپول – بنابراین برای پیروی و عمل به قانون فرقی ندارد که نیروی جوان به کاربگیریم یا نیروی غیرجوان؟
مقررات در محیط دولتی الزاماتی دارد و باید انجام شود. اما در سایر بخش‌ها سهام‌داران به بازدهی بیشتر توجه دارند وآیتم سن چندان تاثیری در انتخاب‌ها ندارد.
رازپول – سندیکا برای تحریم ها چه اقدامی صورت داده است .
سندیکا به بیمه مرکزی نامه‌ای ارسال کرده و درخواست دارد که منابع صندوق ویژه تحریم حداقل به سه برابر افزایش پیدا کند.
